Νέα προγράμματα «Εξοικονομώ» για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις βρίσκονται προ των πυλών με το ΥΠΕΝ να ετοιμάζεται με γοργούς ρυθμούς να «προλάβει» το 2025. Μέσα στις επόμενες ημέρες θα δημοσιευθεί ο οδηγός του «Εξοικονομώ 2025», δηλαδή του προγράμματος «Εξοικονομώ» που αναμενόταν να δημοσιευθεί το 2024 αλλά λόγω του ότι η δράση θα υλοποιηθεί την επόμενη χρονιά ονομάζεται πλέον «Εξοικονομώ 2025». Το πρόγραμμα ύψους 434 εκατ. ευρώ, αναμένεται να ενισχύσει νοικοκυριά σε όλη την Ελλάδα για παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης. Όπως προγραμματίζεται, η δράση θα ο περιλαμβάνει ξεχωριστά κίνητρα για τη στήριξη οικογενειών με μέλος/μέλη ΑμεΑ, πληγέντες Θεσσαλίας, σεισμόπληκτους Αρκαλοχωρίου οικογένειες με τέσσερα εξαρτώμενα τέκνα και ευάλωτα νοικοκυριά, τόσο με τη μορφή αυξημένου ποσοστού επιχορηγήσεων όσο και ειδικού προϋπολογισμού.
Μέσω του «Εξοικονομώ 2025», επιδοτούνται σε ποσοστό από 50% έως 100% παρεμβάσεις σχετικές με: αντικατάσταση κουφωμάτων, τοποθέτηση/αναβάθμιση θερμομόνωσης, αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ψύξης, σύστημα ζεστού νερού χρήσης με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, όπως είναι η εγκατάσταση έξυπνου συστήματος διαχείρισης (smart home), το οποίο συμβάλει στην εξοικονόμηση ενέργειας.
Όπως συνέβη και με τις προηγούμενες δράσεις, το πρόγραμμα αφορά σε κτίρια που χρησιμοποιούνται ως κύρια κατοικία (μονοκατοικίες και μεμονωμένα διαμερίσματα) και των οποίων οι ιδιοκτήτες πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Ως κριτήριο αξιολόγησης των προτάσεων ενεργειακής αναβάθμισης που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα θα χρησιμοποιούνται οι βαθμοημέρες θέρμανσης, με προτεραιοποίηση σε ψυχρότερες περιοχές.
Στο ίδιο πλαίσιο, μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να ενεργοποιηθεί και το ξεχωριστό πρόγραμμα για την επιδότηση αγοράς και εγκατάστασης αντλιών θερμότητας καθώς και αγοράς ηλιακού θερμοσίφωνα. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με δύο ξεχωριστούς προϋπολογισμούς, 60 εκατομμύρια για τις αντλίες θερμότητας και 100 εκατομμύρια για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες, το οποίο απευθύνεται στα νοικοκυριά σε όλη την επικράτεια αλλά δίνει έμφαση σε περιοχές όπου παρατηρείται αυξημένη χρήση τζακιών για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης όπως είναι τα Ιωάννινα και η Θεσσαλονίκη. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και στόχος είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους αλλά και ο περιορισμός των εκπομπών (καθώς σε αρκετές περιοχές της χώρας λόγω των συστημάτων θέρμανσης που χρησιμοποιούνται καταγράφεται αύξηση των μικροσωματιδίων).
«Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις: Οι δράσεις που τρέχουν – Τα προγράμματα που έρχονται
Σε εξέλιξη είναι οι ξεχωριστές δράσεις για την επιδότηση παρεμβάσεων ενεργειακής απόδοσης των επιχειρήσεων ενώ νέα προγράμματα αναμένονται μέσα στο επόμενο δίμηνο. Το πρόγραμμα «Αλλάζω συσκευή για επιχειρήσεις» με προϋπολογισμό 105,6 εκατ. ευρώ και ανώτατο όριο επιδότησης τα 10.000 ευρώ απευθύνεται σε πολύ μικρές, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις και επιδοτεί παρεμβάσεις που έχουν στόχο τη μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) κατά μέσο όρο 30%. Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες εκδόθηκε η απόφαση ένταξης των πρώτων 2.246 ωφελούμενων, οι οποίοι ενισχύονται με 24.256.800 ευρώ, συνολικά. Όπως είναι γνωστό, οι ωφελούμενες επιχειρήσεις θα λάβουν ενίσχυση, προκειμένου να προβούν σε εγκατάσταση ενεργειακά, αποδοτικού εξοπλισμού όπως είναι τα συστήματα θέρμανσης με χρήση αντλιών θερμότητας (όπου εμπεριέχονται και ηλιοθερμικά συστήματα αύξησης της απόδοσης των αντλιών θερμότητας και μέσω αποθήκευσης θερμότητας), τα συστήματα ηλιακής θέρμανσης, οι έξυπνες συσκευές μέτρησης της καταναλισκόμενης ενέργειας (πίσω από το μετρητή του δικτύου) και λοιπές παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας, μέσω της εγκατάστασης ενεργειακά αποδοτικού εξοπλισμού και συστημάτων για την εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή, την αποθήκευση, τη διανομή προϊόντων, καθώς και τη λειτουργία των εταιρειών.
Αιτήσεις εξακολουθεί να δέχεται από το Μάρτιο και το «Εξοικονομώ-Επιχειρώντας», το οποίο επιδοτεί παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης για τον τριτογενή τομέα (τομείς εμπορίου, υπηρεσιών και Τουρισμού). Σύμφωνα με πληροφορίες, μέχρι στιγμής έχει αναλωθεί ποσοστό λίγο πάνω από το 65% των πόρων οι οποίοι φθάνουν συνολικά τα 176,75 εκατ. ευρώ με τον τομέα του Τουρισμού να πρωτοστατεί.
Η δράση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των έργων που αναμένεται να υλοποιηθούν από τις ελληνικές επιχειρήσεις μέχρι το 2026 με συνολικούς πόρους 30,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 38% θα κατευθυνθεί σε έργα πράσινης μετάβασης.Σκοπός του προγράμματος «Εξοικονομώ-Επιχειρώ» είναι η ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και μη κτιριακών εγκαταστάσεων υφιστάμενων επιχειρήσεων -πολύ μικρών, μικρών, μεσαίων, μεγάλων και πολύ μεγάλων- της Ελληνικής Επικράτειας, που δραστηριοποιούνται σε επιλέξιμους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ) από τους κλάδους του εμπορίου, των υπηρεσιών, της εστίασης, της παραγωγής αρτοσκευασμάτων και γλυκισμάτων, καθώς και του τουρισμού. Σημειώνεται, ακόμη, πως θα πρέπει να διαθέτουν ελληνικό ΑΦΜ και να είναι ενεργές κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συμμετοχής.Ειδικά για τις τουριστικές επιχειρήσεις, δικαίωμα συμμετοχής έχουν όσες (σύμφωνα με το σήμα λειτουργίας ή την υποβληθείσα γνωστοποίηση) έχουν δυναμικότητα που δεν υπερβαίνει τις 200 κλίνες. Ο επιχορηγούμενος προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη και ιδιωτική συμμετοχή, άνευ Φ.Π.Α.) κάθε επενδυτικής πρότασης δυνητικού δικαιούχου ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ για τον κλάδο του τουρισμού και αντιστοίχως δεν μπορεί να ξεπερνά τις 250.000 ευρώ για τον κλάδο του εμπορίου και των υπηρεσιών.
Όπως προβλέπεται, οι ωφελούμενες επιχειρήσεις θα λάβουν ενίσχυση για την υλοποίηση παρεμβάσεων, που αφορούν σε: ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακού κελύφους (π.χ. θερμομόνωση, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης), εξοικονόμηση ενέργειας σε συστήματα θέρμανσης χώρων (αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας), αλλά και ψύξης χώρων (αντικατάσταση ψυκτών), αερισμού χώρων, ζεστού νερού χρήσης, αντικατάσταση ενεργοβόρου εξοπλισμού που σχετίζεται με την παραγωγική διαδικασία των παρεχόμενων υπηρεσιών (π.χ. φούρνοι, ψυγεία), κ.ά. Το ποσοστό ενίσχυσης των επιλέξιμων δαπανών μπορεί να φτάσει έως και το 65% και εξαρτάται από το είδος αυτών, καθώς και από το μέγεθος της επιχείρησης. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να καταθέτουν αιτήσεις μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του προγράμματος: https://exoikonomoepixeiro.energy-invest.gov.gr/ και εφαρμόζεται η μέθοδος της άμεσης αξιολόγησης (First in-First out).
Τέλος, μέσα στο επόμενο δίμηνο αναμένεται να «τρέξει» και το πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά για Επιχειρήσεις» με προϋπολογισμό 160 εκατ. ευρώ και πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το ποσοστό της ενίσχυσης θα εξαρτάται από το μέγεθος της κάθε εταιρείας και θα κυμαίνεται από 30% έως 50%.
